Nikolaj Leo Strauss urodził się we Friedrichshafen nad Jeziorem Bodeńskim i dorastał w rodzinie o bogatych tradycjach muzycznych. Od najmłodszych lat poświęcał się muzyce Chopina, a pierwsze lata nauki spędził w Polsce, gdzie studiował u Jerzego Sulikowskiego. Swój pierwszy recital fortepianowy dał w wieku 13 lat, a w wieku 15 lat odbyłpierwszą trasę koncertową w Polsce. Studiował w Conservatorio della Svizzera Italiana i Akademii Ferenca Liszta w Budapeszcie w klasie Kornela Zempleny'ego. Największy wpływ artystyczny wywarł jednak na niego jego nauczyciel i mentor Adam Harasiewicz w Salzburgu i Warszawie, który kształtował go artystycznie przez trzy dekady. Uczestniczył w kursach mistrzowskich Kevina Kennera w Krynicy Polskiej oraz Piotra Palecznego i Karla-Heinza Kämmerlinga w ramach Holland Music Sessions. Przez rok był również uczniem Eduarda Mamajeva, gdzie zapoznał się z rosyjską szkołąpianistyczną.

Programy koncertowe Nikolaja Leo Straussa charakteryzują się okresem romantyzmu wokół Chopina, ale także regularnie zwracają się ku okresowi klasycznemu, zwłaszcza Haydnowi, Mozartowi i Schubertowi. Szczególną uwagępoświęca mniej znanym i rzadziej wykonywanym utworom, takim jak I Sonata fortepianowa Chopina i II Koncert fortepianowy Czajkowskiego. Z recitalami fortepianowymi występował w wielu krajach Europy, a także w Ameryce Południowej i Izraelu. Jego styl pianistyczny opiera się na słuchaniu, świadomym stosowaniu tempa rubato i sposobie gry, który przypomina dawne czasy. Wykonywał muzykę kameralną ze skrzypaczkami Dominiką Falger i Mariarosariąd'Aprile oraz regularnie koncertuje jako akompaniator pieśni. Po swoim debiucie z Rondeau à la Krakowiak Chopina w wieku 18 lat, zaczął regularnie występować jako solista z orkiestrami, z koncertami fortepianowymi Chopina w centrum uwagi. W 1999 roku, w 150. rocznicę śmierci Chopina, znalazł się na liście UNESCO artystów reprezentujących Rok Chopinowski.

Oprócz muzyki fortepianowej, Strauss od wczesnej młodości zajmował się dyrygenturą i chóralistyką, otrzymując najważniejsze wpływy od swojego nauczyciela Georga Maisa i mentora Bogusława Dawidowa. Dyryguje chórami nieprzerwanie od 2001 roku i pracował jako kantor śpiewu liturgicznego i bizantyjskiego w katedrach prawosławnych w Budapeszcie i Buenos Aires. Mówi płynnie po angielsku, włosku, polsku, niemiecku i rosyjsku. Mieszka w Lugano, we włoskojęzycznej części Szwajcarii, gdzie obecnie uczy dużą grupę studentów.